Topp...5 listinn

Eftir að hafa lesið nokkur blogg um topp 10 listana hjá fólki, bæði frá hópnum í fyrra og núna, þá virðast flestir eiga í vandræðum með að velja einungis tíu myndir til þess að setja á listann sinn og nefna venjulega ótal myndir sem eru "við þröskuldinn". Hjá mér er það akkúrat öfugt, ég á í stökustu vandræðum að finna tíu myndir sem ég tel eiga heima á á topp 10 listanum mínum. Mér finnst mjög margar myndir vera góðar og jafnvel frábærar en fáar eru í sérstöki uppáhaldi. Ég er ekki mikið fyrir að horfa á myndir aftur, ef mig langar að horfa á mynd á annað borð þá kýs ég frekar að horfa á mynd sem ég hef ekki séð áður. Það sem fjórar af fimm myndunum á listanum eiga sameiginlegt er að pabbi eða bræður mínir hafa átt þær allar á spólur í langan tíma og þar af leiðandi hef ég horft á þær mjög oft þar sem þær hafa alltaf verið til staðar og ég horfði á þær allar í fyrsta sinn fyrir a.m.k. átta árum þannig að þær hafa átt langan tíma að meltast. Þetta segir án efa mikið um af hverju einmitt þessar myndir eru á listanum mínum. Það er nefnilega oft þannig með myndir, t.d. leyfi ég mér að fullyrða að ef Birta hefði séð Rocky Horror í fyrsta sinn í gær væri hún ekki í efsta sæti á listanum hennar, ef hún væri á listanum hennar yfir höfuð. Það sama gæti ég sagt um Mallrats fyrir mig.

Mér finnst ég ekki geta sett mynd á listann sem ég hef bara séð einu sinni. Það koma nokkrar myndir upp í hugann sem gætu átt heima á listanum sem ég hef bara séð einu sinni, eins og 2001: A Space Oddyssey, Belle de jour og Citizen Kane. Við munum horfa á Citizen Kane á föstudaginn og ég skal sjá til hvort hún fái inngöngu á listann eftir að ég hef horft á hana í annað skiptið, en þangað til ætla ég að bíða með það. Með þessum lista er ég ekki að segja að þetta séu bestu myndir allra tíma, ekki einu sinni endilega bestu myndir sem ég hef séð, en þær eru mest í uppáhaldi hjá mér og ég er alltaf til í að horfa á þær, t.d. akkúrat núna.

5. Goodfellas
Þessi mynd er svona semi filler á þessum lista verð ég að segja þó mér finnist hún vera algjört meistaraverk þá er hún ekki í jafn miklu uppáhaldi og hinar fjórar. Þessi mynd er byggð á sönnum atburðum um gangstera í New York og spannar heil þrjátíu ár eða svo. Það eru reyndar búin að líða tvö eða þrjú ár síðan ég sá þessa mynd síðast, jafnvel meira, þannig að ég get ekki sagt meira en að allt við þessa mynd er gott. Leikurinn er frábær, handritið sömuleiðis (ef ég man rétt var þessi mynd með flest “fuck” þegar hún kom út), og snillingurinn Martin Scorsese hefði átt að fá Óskarinn fyrir leikstjórn en tapaði á móti Kevin Costner (!). Myndatakan er virkilega góð eins og má sjá á þessu atriði. Ég pældi ekki mikið í þessu tiltölulega látlausa atriði þegar ég sá þessa mynd fyrst þegar ég var svona 13, en með tímanum fer maður að meta svona góða og skemmtilega myndatöku.

4. Oldboy
Þessi mynd sker sig úr hópnum þar sem ég sá hana fyrst fyrir svona tveimur eða þremur árum. Það sem ég elska við þessa mynd er plottið. Ótrúlegt og yndislega flókið plott sem hefði aldrei verið greenlightað af kvikmyndavers-týröntunum í Hollywood. Burtséð frá plottinu er margt við þessa mynd sem skilur mann eftir dolfallinn. Ofbeldið er einstaklega grafískt og eitt ofbeldisatriðið sem er allt í einni töku er eitt rosalegasta atriði sem ég hef séð í bíómynd fyrr og síðar. Choi Min-sik kallinn fer á kostum sem hinn örvæntingafulli og vitfirrti Oh Dae-su sem er blindaður af hefndarþorsta eftir að hafa verið innilokaður í 15 ár. Þessi mynd er miðjumyndin í svokölluðum hefndarþríleik leikstjórans Park Chan-wook, en fyrsta myndin er Sympathy for Mr. Vengeance og sú síðasta Sympathy for Lady Vengeance. Ég hef aðeins séð byrjunina á fyrri myndinni en ætla mér að horfa á þær báðar á næstunni, kannski ég skrifa eina feita færslu um þríleikinn, hver veit?

3. Eyes Wide Shut
Þegar fólk talar um bestu mynd Stanley Kubrick koma nokkrar til greina, t.d. Dr. Strangelove, 2001, The Shining, Spartacus, Full Metal Jacket eða A Clockwork Orange. Aldrei er þó nefnd mín uppáhalds mynd eftir meistarann (og ég hef séð allar ofantaldar myndir), síðasta myndin sem hann náði að klára, Eyes Wide Shut sem kom út 1999. Ég skil ekki af hverju þessi mynd er ekki talin vera á pari við bestu verk hans, skv. wikipedia greininni voru þrjú atriði sem gagnrýnendur voru ekki að fíla:
1) Myndin var of hæg. Ég get alveg kvittað undir þetta, en ég sé það alls ekki sem einhvern galla, þannig er myndin bara. Það mætti jafnvel segja að það er það sem gerir myndina að því sem hún er. Það er eytt miklum tíma í að byggja upp spennu og myndin lallar voða mikið áfram en þegar lallið er vel framkvæmt, af hverju að vera þá að flýta sér með hlutina? Grunnplottið í myndinni væri alveg hægt að afgreiða í einni 30 mínútna stuttmynd, en þessi mynd snýst ekki um plottið. Ég man að ég var skíthræddur við þetta píanó stef sem kemur nokkrum sinnum fyrir í myndinni og þegar leikstjóri fær mann til þess að vera hræddan við píanóstef veit maður að hann er að gera eitthvað rétt.
2) New York lítur ekki út eins og New York. Þetta er eitthvað sem mér gæti ekki verið meira sama um. Ég hef aldrei farið til New York og bandarískar stórborgir líta nokkurn veginn eins út fyrir mér hvort sem er. Ég hafði t.d. ekki hugmynd um að Seinfeld þættirnir væru allir teknir upp í Los Angeles fyrr en einhver sagði mér það.
3) Ritskoðun. Þetta er líka eitthvað sem kemur bara Bandaríkjamönnum við. Myndin inniheldur nokkuð mikið af kynlífsatriðum og til þess að sleppa við 17+ aldurstakmark í kvikmyndahúsum voru einhvers konar tölvugert fólk bætt í myndinni til þess að blokkera grófustu kynlífsathafnirnar. Þetta finnst mér einstaklega fyndið og trúði þessu varla þegar ég las þetta, sérstaklega þar sem Kubrick hefur aldrei verið hræddur við há aldurstakmörk, en myndin kom út tveimur mánuðum eftir dauða hans sem gerir þessa ritskoðun kannski aðeins skiljanlegri. Sem betur fer var Evrópu útgáfan óbreytt, en stundum rata bandarískar ritskoðanir því miður til Evrópu eins og t.d. Kill Bill, en í japönsku útgáfunni af Kill Bill Vol. 1 er allt atriðið þar sem Brúðin er að rústa Crazy 88 genginu í lit ásamt því að nokkur atriði sem voru talin of gróf fyrir bandarískan markað (og þar af leiðandi líka evrópskan) fengu að njóta sín í japönsku útgáfunni.

Það mætti líka nefna meira sem gæti hafa átt þátt sinn í að Eyes Wide Shut hafi ekki verið tekið sérstaklega vel þegar hún kom út. Hún kom heilum 12 árum eftir síðustu mynd Kubricks á þessum tíma og þegar svona mikill tími líður á milli mynda hjá eins virtum leikstjóra og Kubrick fer hæpið upp úr öllu valdi. Entertainment Weekly kallaði Eyes Wide Shut “THE SEXIEST MOVIE EVER MADE” (titill sem ég, persónulega, mundi mun frekar gefa hinni áðurnefndu Belle de jour) áður en hún kom út en þrátt fyrir alla nektina og kynlífsatriðin þá snýst þessi mynd alls ekki um kynlíf heldur um afbrýðissemi, siðblindu og örvæntingu. Maður gleymir meira að segja að Tom Cruise sé snargeðveikur vísindakirkjubrjálæðingur þegar maður horfir á myndina, en hann og þáverandi konan hans, Nicole Kidman, standa vel fyrir sínu í aðalhlutverkunum.

2. Mallrats
Myndin sem Kevin Smith gerði á undan þessari, Clerks, er oftast talin vera hans besta og ein besta independent mynd sem hefur verið gerð. Á sínum tíma voru gerðar miklar væntingar til Kevin Smith og Mallrats og litu sumir á að hún mundi verða hans Pulp Fiction. Allt kom þó fyrir ekki og það mætti segja að Mallrats sé eins konar poppuð útgáfa af Clerks, meira sprell, ýktari karakterar og myndin í lit og annað slíkt. Ég sá þessa mynd fyrst af öllum myndunum á listanum mínum og hef elskað hana mjög lengi. Hún gerist öll á einum degi, deginum áður en Clerks á að gerast víst, og byggist aðallega á samtölum milli skemmtilegra karaktera sem eru að hanga í hverfismollinu (þaðan kemur titill myndarinnar) á milli þess sem tvíeykið ódauðlega Jay & Silent Bob brjóta upp myndina með plönum sínum um að eyðileggja svið á stefnumótaþætti sem á að vera tekinn upp í mollinu seinna um daginn. Margir af helstu leikurum Smiths koma fram í myndinni, eins og Jason Lee og Ben Affleck, en þetta var fyrsta mynd Jason Lee, sem margir kannast við úr þáttunum My Name Is Earl, og fer hann algjörlega á kostum í henni. Myndin er uppfull af poppmenningar tilvísunum, eitthvað sem ég elska í kvikmyndum, og þá sérstaklega myndasögutilvísunum. Auglýsingaplakatið fyrir myndina sem má sjá hér til hliðar er einmitt sett upp eins og myndasögublað og finnst mér það vera eitt flottasta kvikmyndaplakat sem ég hef séð og ég mundi ekki hata að eiga það upp á vegg. Myndin endar síðan á laginu sem er með mest play count í itunes hjá mér, Susanne með Weezer, ekki slæmt það. Eins og ég hef nefnt áður þá væri þessi mynd örugglega ekki á listanum mínum ef ég hefði séð hana í fyrsta sinn í gær, en allar slíkar vangaveltur skipta engu, það er mörg önnur atriði sem spila inn í hvort við líkum einhverja mynd eða ekki en bara myndin sjálf, t.d. með hverjum við horfðum á hana, hvar við horfðum á hana, hvenær o.s. frv.. Þetta er frábær mynd og næst uppáhalds myndin mín í heiminum.

1. Pulp Fiction
Þessi mynd á skilið að fá sína eigin færslu sem ég legg ekki alveg í í augnablikinu. Þangað til, njótið screenshotsins.

Bónus: Vil benda Sigga Palla á að ég fékk engin stig fyrir Shorts & Docs færsluna mína.